Kiedy topi się Marzannę? Odkryj znaczenie tradycji kończącej zimę!

Słomianej kukły, zwanej Marzanną, raczej nie trzeba nikomu przedstawiać. Co roku, zgodnie ze starym zwyczajem, topi się ją lub pali, aby symbolicznie pożegnać na dobre zimę i powitać nową, najbardziej wyczekiwaną porę roku – wiosnę. Chociaż więc los Marzanny jest nie od pozazdroszczenia, to jednak kojarzy się bardzo pozytywnie. Skąd wziął się zwyczaj topienia marzanny? Kiedy się topi Marzannę?

Kiedy się topi Marzannę?

Zwyczaj topienia Marzanny wywodzi się jeszcze z czasów przedchrześcijańskich i był ważnym elementem kultury słowiańskiej. Aby pożegnać zimę i przywitać wiosnę, kukły symbolicznie pozbywano się nie tylko na terenach współczesnej Polski, ale także w innych regionach, np. w Ukrainie, Czechach czy choćby w Bułgarii. Przygotowaną wcześniej Marzannę topiono lub palono w sposób rytualny w czasie wiosennego Jarego Święta. Uroczystości rozpoczynały się 21 marca i trwały kilka dni, a w ich trakcie przeprowadzano liczne obrzędy mające na celu symboliczne przepędzenie zimy.

Data topienia Marzanny nie zawsze była jednak stała i wypadała na początek wiosny. W okresie średniowiecza kukły pozbywano się również w Białą Niedzielę, czyli czwarta niedziela Wielkiego Postu. Dzień ten przypadał mniej więcej w okolicach równonocy wiosennej.

Współcześnie Marzannę topi się dokładnie 21 marca, czyli pierwszego dnia kalendarzowej wiosny. Zwyczaj najczęściej kultywuje się w szkołach i przedszkolach.

Dlaczego topimy Marzannę?

Tradycja topienia Marzanny ma swoje korzenie w tradycji słowiańskiej i związana jest z końcem zimy i nadejściem wiosny. Według dawnych wierzeń, Marzanna była boginią zimy, ciemności, a choćby śmierci. Nic więc dziwnego, iż chciano się jej symbolicznie pozbyć i zrobić miejsce na nowe – odrodzenie się przyrody i nową nadzieję.

Jak już wspomniano, Marzanna topiona na wiosnę wywodzi się z Jarego Święto, obchodzonego przez Słowian jeszcze w czasach przedchrześcijańskich. Uroczystości rozpoczynały się 21 marca od pozbycia się kukły, czyli symbolicznego pożegnania minionych zimowych miesięcy. Następnie zaczynała się dalsza część obchodów, skupionych już na powitaniu wiosny. Szereg rytuałów miał przyspieszać nadejście słonecznych dni i rozkwit natury. Aby zachęcić wiosnę do przyjścia, rozpalano ogniska na wzgórzach, sprzątano gospodarstwa, a także okadzano ziołami wszystkie wnętrza. W celu przepędzenia zasiedziałego przez zimę zła, porządnie wietrzono i czyszczono pomieszczenia oraz prano pościele i ubrania. W ramach powitania nowej pory roku – Słowianie malowali również jajka, co miało zwiastować szczęście i urodzaj w gospodarstwie.

W dawnych czasach podobnie jak teraz Marzannę wykonywano ze słomy, starych tkanin oraz gałęzi. Niekiedy dodatkowo ją zdobiono – wstążkami i koralami. Następnie kukłę ta była przynoszona na centralne miejsce wsi lub miasta, gdzie rozpoczynała się ceremonia topienia. Zgodnie z tradycją musiała obejść wszystkie domy we wsi. Kukłę niosło się przez ulice, śpiewając przy tym pieśni, a dopiero wieczorem wynoszono ją ze wsi, podpalano, a następnie wrzucano do wody.

Zwyczaj topienia Marzanny – film dla dzieci:

Kiedy pali się Marzannę?

Palenie obywa się w tym samym czasie co topienie, czyli w pierwszy dzień kalendarzowej wiosny – 21 marca.

Jak wygląda Marzanna?

Marzanna to kukła wykonana najczęściej ze słomy, przykryta jasnym płótnem czy tkaniną. Nie może zabraknąć na niej kolorowych elementów stroju – najczęściej są to korale, wstążki we włosach i inne piękne dekoracje.

Czytelnicy pytają, kiedy topi się Marzannę