Mam sześćdziesiąt osiem lat. Jestem wdową. Od dawna. Mąż odszedł cicho, we śnie, bez słów, bez pożegnania. Od tamtej pory żyję jak we mgle. Dnie zlewają się w jeden, twarze uciekają z pamięci, wydarzenia nie zapadają w głowę. przez cały czas pracuję – nie dla pieniędzy, ale żeby nie zwariować w tej ciszy. Praca to te ostatnie godziny dnia, kiedy czuję się choć trochę potrzebna.
Nie narzekam. Po prostu stwierdzam fakty. Nie mam pasji, hobby ani marzeń. Wszystko, co było, minęło. Już nie szukam, nie próbuję, nie liczę na nic. Pewnie po prostu jestem stara. Ale najbardziej doskwiera nie wiek, a samotność, która obsiadła ściany mojego dwupokojowego mieszkania w Łodzi jak pleśń – cicho, niezauważalnie, ale nieubłaganie.
I wtedy się odważyłam. Pomyślałam: może zaproponuję synowi i jego rodzinie, żeby się do mnie wprowadzili? Ma trójkę dzieci, rodzina się rozrasta, żyją w ciasnocie. A ja – wolny pokój, szafy pełne pościeli, miejsce na dziecięce zabawki. Wydawało się logiczne: miejsce jest, chęci też. Ale nie wszystko takie proste.
Syn wysłuchał, nie przerywał. Potem zadzwoniła synowa. Grzecznie, ale z chłodem w głosie.
— Wie pani, Krystyna Stefanowna, u nas wszystko już poukładane. Dzieci przyzwyczaiły się do swojego kąta. No i pod jednym dachem to trudno. Każdy ma swoje nawyki, swój rytm.
Zrozumiałam. Jestem dla nich ciężarem. Staruszką, której trzeba ustępować, którą trzeba znosić. A przecież nie prosiłam wiele – tylko by być blisko.
Córka… Z nią chętnie bym zamieszkała. Ale ona ma własną rodzinę, własne sprawy. Nie powiedziała wprost, iż jestem niechcianym gościem, ale… wystarczy spojrzenie jej męża, gdy zostaję w kuchni po obiedzie. Córka oczywiście jest gościnna: zawsze naleje herbatę, nakarmi, wysłucha. Tyle iż im częściej przychodzę, tym trudniej wracać do pustego mieszkania, gdzie zegar tyka głośniej niż telewizor.
Mówią, iż nie jestem stara. Że życie nie kończy się na emeryturze. Że mogę pojechać na wycieczkę, zapisać się na zajęcia, spróbować jogi. Wszyscy powtarzają: „Po prostu zamknęłaś się na świat”.
— Mamo, czy naprawdę myślisz, iż z nami byłoby ci lepiej? – pyta córka. – Przecież nie będziesz mogła odpocząć, cały czas będziesz się czuła nie na miejscu.
— Znajdź coś, co ci sprawia euforia – mówi syn. – Może biblioteka, basen. Teraz tyle się dzieje…
A ja stoję i milczę. Bo nie potrafię wytłumaczyć, iż nie potrzebuję hobby. Nie wystaw ani nordic walkingu. Tylko żywego głosu rano. Tupotu dziecięcych nóg w przedpokoju. Porannej herbaty, którą ktoś zrobi nie tylko dla siebie. Kogoś, kto po prostu jest obok.
Mówią: „Możesz jeszcze znaleźć miłość”. A ja myślę, iż to już śmieszne. Gdzie ja, z moimi zmarszczkami, zmęczonymi oczami, pamięcią pełną przeszłości zamiast przyszłości?
Tak, żyję. Ale mam wrażenie, iż żyję obok. Obok świąt, obok rozmów, obok śmiechu, który kiedyś rozlegał się w kuchni. Teraz cisza. I ja.
Nie proszę o litość. Tylko chcę zrozumieć: dlaczego jestem zbędna w życiu tych, dla których kiedyś nie spałam nocami, gotowałam, prasowałam, podnosiłam z gorączką? Dlaczego w ich domu nie ma już dla mnie miejsca? Nie jestem obca. Jestem matką. Babcią. Rodziną.
Czy bycie potrzebną to luksus, na który zasługują tylko młodzi?
Nie wiem, jak przekonać dzieci, żeby mnie zabrały. Może nie warto. Może duma powinna mi podpowiedzieć: „Żyj, jak potrafisz. Nie narzucaj się”. Ale serce nie zna dumy. Po prostu tęskni. I marzy – po swojemu, po staruszemu – żeby kiedyś zadzwonił telefon i usłyszać:
— Mamo, przemyśleliśmy to. Przeprowadź się. Brakuje nam ciebie.
