Mam sześćdziesiąt osiem lat. Jestem sama. Wdowa od dawna. Mąż odszedł cicho, we śnie, bez słów, bez pożegnania. Od tamtej pory żyję jak we mgle. Dnie zlewają się w jeden, twarze ulatują z pamięci, wydarzenia nie zostawiają śladu. Wciąż pracuję — nie dla pieniędzy, ale żeby nie oszaleć w tej ciszy. Praca to ostatnie godziny dnia, kiedy czuję się choć odrobinę potrzebna.
Nie narzekam. Tylko stwierdzam. Nie mam już pasji, hobby, marzeń. Wszystko, co było, minęło. Nie szukam, nie próbuję, nie liczę. Pewnie po prostu jestem stara. Ale najbardziej ciąży nie wiek, a samotność, która przywarła do ścian mojego dwupokojowego mieszkania w Legionowie jak pleśń — cicho, niepostrzeżenie, ale nieubłaganie.
I oto zebrałam się na odwagę. Pomyślałam: może zaproponować synowi, żeby się do mnie wprowadził? Ma trójkę dzieci, rodzina się rozrasta, mieszkają w ciasnocie. A u mnie — pusty pokój, szafy pełne pościeli, miejsce na dziecięce zabawki. Wydawałoby się logiczne: miejsce jest, chęci też. Ale nie wszystko takie proste.
Syn wysłuchał, nie przerywał. Potem zadzwoniła synowa. Grzecznie, ale z chłodem w głosie.
— Wie pani, Marianno Stanisławo, u nas już wszystko poukładane. Dzieci przyzwyczaiły się do swojej przestrzeni. A poza tym, pod jednym dachem — to trudne. Każdy ma swoje przyzwyczajenia, swój rytm.
Zrozumiałam. Jestem im ciężarem. Staruszka, której trzeba ustępować, którą trzeba znosić. A przecież nie prosiłam wiele — tylko być blisko.
Córka… Z nią chętnie bym zamieszkała. Ale ona ma swoją rodzinę, swoje sprawy. Nie powiedziała wprost, iż jestem niechcianym gościem, ale… wystarczy spojrzenie jej męża, gdy zostaję w kuchni po kolacji. Córka jest gościnna: zawsze naleje herbaty, nakarmi, wysłucha. Tylko im częściej przychodzę, tym trudniej wrócić do pustego mieszkania, gdzie zegar tyka głośniej niż telewizor.
Mówią, iż nie jestem stara. Że życie nie kończy się na emeryturze. Że mogę pojechać na wycieczkę, zapisać się na zajęcia, zacząć jogę. Mówią: — Zamknęłaś się przed światem.
— Mamo, naprawdę myślisz, iż z nami byłoby ci lepiej? — pyta córka. — Przecież nie mogłabyś się zrelaksować, cały czas czułabyś się niepotrzebna.
— Znajdź coś, co naprawdę cię pociąga — mówi syn. — Może do biblioteki zacznij chodzić, na basen. Teraz tyle ciekawych rzeczy…
A ja stoję i milczę. Bo nie umiem wytłumaczyć, iż nie o hobby mi chodzi. Nie o wystawy ani nordic walking. Tylko o żywy głos o poranku. Tupot dziecięcych stóp w przedpokoju. Poranną herbatę zaparzoną nie tylko dla siebie. Kogoś, kto po prostu jest obok.
Mówią: — Możesz jeszcze spotkać miłość. — A mnie się wydaje, iż to już śmieszne. Gdzie ja, z moimi zmarszczkami, zmęczonymi oczami, pamięcią pełną przeszłości, a tak pustą, jeżeli chodzi o przyszłość?
Tak, żyję. Ale mam wrażenie, iż obok życia. Obok świąt, obok rozmów, obok śmiechu, który kiedyś rozbrzmiewał w kuchni. Teraz cisza. I ja.
Nie proszę o litość. Tylko chcę zrozumieć: dlaczego jestem zbędna w życiu tych, dla których nie spałam nocami, gotowałam, prasowałam, których podnosiłam z gorączką? Dlaczego w ich domach nie ma już dla mnie miejsca? Nie jestem obca. Jestem matką. Babcią. Rodzoną.
Czy bycie potrzebną to luksus, na który zasługują tylko młodzi?
Nie wiem, jak przekonać dzieci, żeby mnie do siebie zabrały. Może i nie warto. Może duma powinna mi podpowiedzieć: — Żyj, jak jest. Nie narzucaj się. — Ale serce nie zna dumy. Po prostu tęskni. I marzy — po swojemu, po staremu — żeby pewnego dnia zadzwonił telefon i usłyszała:
— Mamo, przemyśleliśmy. Przeprowadź się. Brak cię nam.
