"Mamo, chcę sobie dorobić w wakacje!". Co prawo mówi o pracy nieletnich?

mamadu.pl 1 rok temu

Zdjęcie: Dla nastolatków wakacje to nie tylko czas spotkań ze znajomymi, wielu z nich podejmuje pracę zarobkową fot. Priscilla Du Preez/Unsplash

"Moja córka jest licealistką, właśnie kończy pierwszą klasę. Podobnie jak wielu jej rówieśników chciałaby podjąć wakacyjną pracę, by dorobić sobie do zakupu rzeczy z jej niekończącej się listy nastoletnich potrzeb. Temat wraca niemal codziennie, a pomysłów, gdzie mogłaby pracować w wakacje, przybywa. To dobry pomysł i dobra życiowa lekcja, nie będę więc jej zniechęcać" – czytamy w liście do redakcji. Chęci chęciami, ale co z prawem?

Dorywcza praca nastolatków w wakacje nie jest już niczym nowym, przestała też kojarzyć się tylko z amerykańskimi filmami i serialami. Nikogo nie dziwi latem widok młodych ludzi za ladami sklepów czy przyjmujących zamówienia w sieciach restauracji fast food lub kawiarniach. Prawo pozwala na zatrudnienie nieletniego, jednak ściśle określa jego wiek, liczbę godzin i warunki pracy, a także charakter wykonywanego zajęcia.

Legalna praca dla nieletniego

Pracujące dziecko między 15. a 18. rokiem życia określane jest mianem "pracownika młodocianego". Może pracować legalnie, jeśli:

ma ukończone 15 lat

ukończyło szkołę podstawową

posiada zaświadczenie od lekarza, stwierdzające, iż praca nie zagraża jego zdrowiu.

Ile godzin dziennie może pracować nieletni?

To zależy od wieku. Mimo iż legalnie pracować mogą już osoby, które ukończyły 15 lat, nie wolno ich zatrudniać na dłużej niż 6 godzin dziennie. Nastolatki, które ukończyły 16 lat, mogą pracować przez 8 godzin dziennie, a w czasie ferii szkolnych przez 7 godzin, nie dłużej niż przez 35 godzin w tygodniu.

Nie wolno jednak nastolatkom:

pracować w nocy

brać nadgodzin.

Jeśli pracują dłużej niż 4,5 godziny dziennie, pracodawca musi im zapewnić 30-minutową przerwę. Ponadto nieletni pracownicy muszą mieć zapewnione minimum 14 godzin ciągłego odpoczynku, a w każdym tygodniu 48-godzinną przerwę (w tym niedzielę).

Jaką pracę może wykonywać dzieci?

Prawo określa, iż młodociany pracownik może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę przy lekkich pracach, nie precyzuje jednak dokładnie, jakiego rodzaju praca by to miała być. Przepisy podkreślają natomiast, iż praca nie może powodować zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego nieletniego, a poza wakacjami nie może kolidować z chodzeniem do szkoły.

Osoby, które nie mają skończonych 16 lat, mogą być zatrudnione w działalności kulturalnej, artystycznej, sportowej lub reklamowej, jeżeli spełnią określone prawem warunki:

dostarczą pracodawcy zgodę przedstawiciela ustawowego lub opiekuna,

pracodawca otrzyma zezwolenie adekwatnego inspektora pracy.

Czy dziecko może pracować w ciągu roku szkolnego?

A co jeżeli dziecko chce też pracować poza wakacjami? Czy prawo na to zezwala? Okazuje się, iż tak, ale zaznacza też, iż praca zarobkowa nie może mu przeszkadzać w wykonywaniu obowiązku szkolnego. Przypomnijmy, iż w Polsce nauka jest obowiązkowa do 18. roku życia.