W Polsce około 7% dorosłych, czyli jakieś 2 miliony 215 tys. osób, walczy z atakami lęku w ciągu swojego życia, przez co mogą potrzebować wsparcia specjalistów. Chociaż lęk często kojarzy się z czymś negatywnym, okazuje się, iż może on mieć swoje plusy. Naukowcy zauważyli ostatnio, iż odrobina stresu może wcale nie być taka zła. Wysokie IQ często idzie w parze z lękiem, a to może oznaczać, iż osoby, które przeżywają lęk, mają szansę na lepsze zrozumienie świata wokół siebie. Co jeszcze odkryli badacze?
Dlaczego doświadczamy lęku?
Lęk to uczucie, które zna chyba każda z nas. W końcu, która z nas nie czuła się kiedyś zestresowana przed ważnym egzaminem czy rozmową kwalifikacyjną? Według badań, w Polsce około 7% dorosłych, czyli jakieś 2 miliony 215 tys. osób, walczy z atakami lęku w ciągu swojego życia. Ale dlaczego tak się dzieje?
Lęk jest naturalną reakcją organizmu na stresujące sytuacje. Można go traktować jako nasz wewnętrzny alarm, który ma nas ostrzec przed zagrożeniem. To jak system zabezpieczeń – jeżeli coś się dzieje nie tak, nasze ciało zaczyna działać. Czasem lęk objawia się w postaci fizycznych objawów, takich jak przyspieszone bicie serca czy pocenie się. W innych przypadkach czujemy po prostu niepokój i obawy.
Ale skąd się bierze ten lęk? W dużej mierze wynika on z naszej ewolucji. Dawniej, kiedy ludzie musieli stawiać czoła niebezpieczeństwom w dzikiej naturze, lęk pomagał nam przetrwać. Kiedy zbliżał się drapieżnik, to właśnie uczucie strachu mobilizowało nas do ucieczki lub walki. Dziś może nie polujemy na mamuty, ale nasze ciała wciąż reagują w podobny sposób, choćby w sytuacjach, które nie stanowią realnego zagrożenia.
Warto też zauważyć, iż lęk może mieć swoje źródła w naszym otoczeniu. Nasze doświadczenia, wychowanie i środowisko, w którym dorastamy, mogą kształtować to, jak reagujemy na stres. Ktoś, kto miał w dzieciństwie trudne relacje z rówieśnikami, może być bardziej podatny na lęk społeczny w dorosłym życiu.
Jednak lęk nie zawsze jest czymś złym. Choć czasami może nas paraliżować i prowadzić do problemów w codziennym życiu, naukowcy zaczynają dostrzegać jego pozytywne aspekty. Niewielka ilość lęku może pobudzać nas do działania, motywować do nauki i pozwalać lepiej radzić sobie w trudnych sytuacjach. Może to być choćby impuls do rozwoju – na przykład w pracy, kiedy obawa przed porażką, skłania nas do większego wysiłku. Co więcej, naukowcy odkryli coś niezwykłego: lęk może być także związany z wyższym poziomem inteligencji!
Lęk = wysokie IQ?
Czy lęk i inteligencja są w jakiś sposób ze sobą powiązane? Badania przeprowadzone przez SUNY Downstate Medical Center w Nowym Jorku, rzucają na to nowe światło. W ramach tych badań przyjrzano się osobom z uogólnionym zaburzeniem lękowym (GAD) i okazało się, iż uczestnicy z poważnymi przypadkami GAD, mieli znacznie wyższe IQ niż ci z łagodniejszymi objawami.
Teoria mówi, iż „umysł lękowy jest umysłem poszukującym”. Co to oznacza? To tak, jakby osoby z GAD miały nieustanną potrzebę badania świata dookoła nich. Ich umysły działają na pełnych obrotach, analizując różne pomysły, informacje i doświadczenia z wielu punktów widzenia. Można to porównać do detektywa, który próbuje rozwiązać zagadkę – zawsze szuka, zawsze się zastanawia, zawsze analizuje.
Dzięki temu, dzieci i dorośli z GAD często rozwijają znacznie wyższy poziom zdolności poznawczych i pilności. Ich umysły są jak gąbki, które wchłaniają informacje i uczą się, patrząc na sytuacje z różnych perspektyw. W rezultacie, te osoby mogą być bardziej spostrzegawcze i kreatywne w rozwiązywaniu problemów.
Więc może lęk, mimo iż bywa męczący, ma swoją rolę w naszym życiu? Może to właśnie dzięki niemu rozwijamy umiejętności, które pomagają nam lepiej zrozumieć świat? To daje do myślenia, prawda? Zamiast postrzegać lęk tylko jako przeszkodę, warto spojrzeć na niego jako na coś, co może prowadzić do większej inteligencji i lepszego zrozumienia rzeczywistości.
Kto by pomyślał, iż lęk może być takim nieoczekiwanym sprzymierzeńcem w rozwoju intelektualnym?
